CÂY PHẢ HỆ HỌ NGÔ BÁI DƯƠNG
( CHI NGÀNH CẢ ) BẤM VÀO HÌNH ĐỂ PHÓNG TO LÊN DỄ XEM ( SĐT cần chỉnh sửa 091 477 95 94 )
( CHI NGÀNH THỨ ) BẤM VÀO HÌNH ĐỂ PHÓNG TO LÊN DỄ XEM ( SĐT cần chỉnh sửa 091 477 95 94 )
(Bấm vào hình để xem ảnh to hơn)
LỜI BẠT TRONG CUỐN GIA PHẢ HỌ NGÔ BÁI DƯƠNG
( Trích trong gia phả họ Ngô thôn Bái dương xã Nam Dương )
Con người có mối ràng buộc với đồng loại, dòng tộc có tổ tiên, nhà có gia phả là lý do đó. Cho nên việc ghi phả cái gốc trước tiên là rõ thế thứ, bảo tồn có hệ thống sự nghiệp và ý chí của các bậc tiền nhân cùng công đức, tên huý, tên hiệu, ngày tháng năm sinh, năm mất cùng chức tước đều chứa đựng ở đó, không thể bỏ qua được.
Phả mà không truyền lại, nguyên nhân có nhiều, phần lớn do việc chuyển đổi chỗ xẩy ra không thường ( hoặc do làm quan ở xa rồi dựng cửa nhà tại nơi đó, không có lòng ghĩ đến phả; hoặc ở bên quê mẹ, quê vợ chẳng nhớ đến phả; hoặc do lánh nạn đổi họ rời chuyển đi xa, chẳng có thời gian rảnh rỗi mà ghĩ đến phả; hoặc do phẫn uất nào đó bỏ làng, bỏ quê chẳng đoái nhìn đến phả; hoặc do nghèo khó lưu lạc tha hương chẳng biết đến có phả nữa…….)
Qua vài đời sau nếu có lòng nghĩ đến dòng tộc, bấy giờ mới tìm về nguồn thì chẳng biết mình ở đâu sinh ra. Như đàn chim Bồng chim Nhạn có tụ tập nhưng chẳng biết bay về đâu. Cứ mỗi lần mưa xuân đến, sương thu buông, trước mâm cơm cúng lòng thêm bồi hồi, bịn rịn. Đó là điều tối khổ tâm đối với những con cháu có lòng hiếu từ với tổ tiên.
Như họ ngô ta vốn từ Động Bàng, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá mà ra. Cụ tổ đầu tiên chuyển di cư, tên huý, tên hiệu chẳng rõ. Đó là 1 điều đáng hận vậy. Từ cư sỹ đến đào thượng thư Tướng công, thế thứ lẫn lộn không ghi chép, điều đáng hận thứ 2 vậy.
Cho nên tôi rất lưu ý đến việc ghi chép sự tích vào gia phả mà vẫn không thấy vừa lòng. Sao vâỵ ? bởi lẽ đến thời tôi, ho Ngô ta phân tán ở các địa phương cũng không thể biết hết, huống chi các đời xa xưa thì sao mà biết được. Thế hệ sau tôi lại càng khó. Hiện tại ( mà tôi biết) họ Ngô ta có ở Bái Dương ở Liên Tỉnh, Nhương Đông, Vũ Lao, Lữ Điền, Mỹ Trọng ở tỉnh Hà Nam là Thuỵ Xuyên, Thuỵ Lôi ( 2 xã đều thuộc huyện Kim Bảng. Tỉnh Ninh Bình là Yên Nội – Phú nhiên ( 2 thôn này thuộc xã Bất Một huyện Yên Hoá ). Tỉnh Phú Thọ là Điều Lương – Cát Trù ( 2 xã này thuộc huyện Cẩm Khê ). Tỉnh Hải Dương là Trúc Khê, Đông quan ( Trúc Khê thuộc huyện Thanh Lâm – Đông Quan thuộc huyện Cẩm Giàng ). Tỉnh Thanh Hoá là ấp Liên Khê thuộc huyện Nông Cống tỉnh Nghệ An, là Vũ Liệt thuộc huyện Thanh Chương không thể kể hết được. Rồi hoặc là lại từ những địa phương trên lại thay đổi chuyển cư nơi khác. Như thế thì tôi há có thể biết được sao.
Nay chỉ nắm được thế thứ hơn 10 đời. Phái trưởng, phái thứ chia làm 2 , mà đều lấy thượng Thư công là đời thứ nhất. Hai phái đối chiếu lẫn nhau mà xem thì thế hệ tự thấu rõ ràng hệ phái nào tản cư ở đâu, có thể chắc chắn biết được. Dưới hộ tên có cước chú cẩn thận ( chỗ này rất cần thiết ).
Khi hoàn thành tôi bèn chép cẩn thận , mới được 5 bản, gồm cả phần thế phả ở Động Bàng, giao cho anh em trong họ cất giữ cẩn thận ( 1 bản giao cho Ngô Như Lâm, 1 giao cho anh em Ngô Nghị ở Nhương Đông, 1 giao cho Ngô Tuệ ở Vũ Lao, 1 giao cho trưởng nam Ngô Lô cất ở từ đường đại tôn, 1 cất ở gia đình, 1 giao cho Ngô Phác ở Yên Nội ). Các chi chuyển cư ở đâu thì trích lục từ cụ thuỷ tổ trở xuống đến thế thứ của riêng chi đó, giao cho mỗi chi một bản để biết rõ hệ thống tôn tộc mà bảo tồn. Nếu không thực hiện như thế thì người các nơi khác, chỗ ở cách xa nhau, thế đại ngày một xa, gia phả không được truyền nối,người cùng một gốc rễ, cùng truyền thống mà giáp mặt chẳng biết nhau, nhìn nhau thờ ơ lãnh đạm thật là đáng buồn vậy.
Tôi, sinh bình có một nguyện vọng lớn; Sau đời Duyên ý Dụ vương ta ( phát tích ở Động Bàng, đến tổ đời thứ 4 Bình Ngô khai quốc công thần, tước thái tử thiếu bảo, quan nội hầu Chương Khánh công, sau gia tặng Duyên ý dụ Vương huý; Ngô Từ ) đời đời con cháu sinh nối có nghìn có ức, thấy quây quần chung sống ở đất của tiên tổ, bao bọc thành 1 cháu, 1 trấn, cùng chăm nom giữ gìn cho nhau, không phải li giặc cướp, thân ái giúp đỡ nhau không có mối lo rìu lo gấp; thương yêu nhau không hiềm khích, nghi kỵ nhau. Cùng nhau giữ gìn quy tắc, làm lợi cho nhau, tôn ty trên dưới nghiêm giữ những điều khoản ước ( quy ước – nội qui – ND ) ăn ở với nhau thì hiếu từ, thuần hậu, tự giác giữ gìn thanh danh dòng họ, Sừng sững chót vót làm “ Một bang lớn họ Ngô ” ( đại bang tộc ) của nước Nam, chẳng cũng đáng sao ?.
Nguyện vọng ấy của tôi là một ai si tưởng ( * ) cũng giống bậc hiền giả đời xưa muốn sây một ngôi nhà lớn nghìn vạn gian cho tất cả những hàn sỹ trong thiên hạ chung sống ( ** ). Vốn biết làm sao mà thực hiện nổi việc ấy vẫn có trong lòng tôi. Với tám lòng nhiệt thành răn trước ngừa sau, canh cánh bên lòng chẳng thể nào nguôi. Huống chi trăm nghìn năm sau, vật đổi sao dời, họ hàng lẫn lộn, mồ mả lung tung khó mà nhận ra được. Gia phả liệu có thể gìn giữ thưòng xuyên được chăng ? đó là điều hat tôi lường nổi được sao ! Vậy thì cái điều mong muốn trên tôi sao có thể dứt được mà không suy nghĩ, nói đúng ra không phải là điều si tưởng vây điều đáng quý đáng tin là đời đời có người nối tiếp nhà nhà đều có gia phả . Họ còn thì gia phả còn, gia phả còn thì dòng tộc được truyền nối. Cho dù họ hàng có phân tán trên mọi miền đất nước, có chi phái riêng cũng nhận được cùng tông, đối sử tốt với nhau không nhạt nhẽo, đi lại viếng thăm nhau mà không bỏ quên.
Chốt lại họ Ngô cùng quận ở Bách tính- huyện Trực Ninh ( nay cùng huyện Nam Trực ) là Ngọc Giả – Quỹ Đê. ở huyện Đại An là xã Phúc Đình, Phạm xá – huyện Vụ Bản là Dư Duệ – huyện Vũ Tiên là La Xuyên huyện Giao Thuỷ là Nguyệt Giám, tỉnh Hà Đông là La Khê Thanh Oai. Huyện Yên Phong ( Hà bắc ngày nay – ND ) là Vọng Nguyệt – huyện Từ Sơn ( Bắc Ninh- ND ) là Tam Sơn. Tỉnh Thanh Hoá là Nghĩa Trai huyện Thạch Hà ( hà Tĩnh ) là Trảo Nha – huyện Hương Sơn, là Phụng Công – huyện Chương Đức là Kinh Đào – huyện Tiền Hải, là La Cao – huyện Phong Doanh là Cát Đằng.
Không ai là không cùng một điều suy nghĩ trên thì dù có phân cả các nơi vẫn như chung sống cùng nhau.
Mong muốn ấy của tôi chẳng ngại rằng không được như nguyện.
Kính viết lời bạt cháu xa Phác ghi
Tháng 2 năm Kỷ Mùi ( 1919) Khải định 4
Cháu xa đời Ngô Phục Phác kính viết bạt
